![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ![]() | ![]() |
Nijmegen ligt slechts enkele kilometers ten noorden van de Limburgse provinciegrens en zou voor de Limburgse LO een belangrijke brugfunctie met het noorden van het land krijgen. We citeren uit Het Grote Gebod: Het verzet had er „steeds met Arnhem samengewerkt, waarbij in het bijzonder pater Holleman en Dobbe op de voorgrond traden. Arnhem was hierin vooral door Kees van Gelder vertegenwoordigd, die deel uitmaakte van de Top. In juni 1943 infiltreerde ‘geheim agent Ederveen’, die in werkelijkheid de voor de Abwehrstelle Groningen en SD ’s-Gravenhage werkzame provocateur/V-Mann C.J. van der Burch was, in een groep van voornamelijk politiemensen. Toen bleek, dat die zogenaamde Ederveen een verrader was, zag politie-inspecteur Frans Prick (later: Perrick) geen andere mogelijkheid dan liquidatie. Op 24 september 1943 werd er op de Daalseweg een aanslag op hem gepleegd. Maar Van der Burch kon ontkomen en er volgden tientallen arrestaties. De „hoofdverdachten“ waren Herman Oolbekkink, Albertus H. Marcusse, Wilhelmus A. Beerman, Bartholomeus Th. Hendriks en Cees de Jong.
Na op 19 mei 1944 ter dood te zijn veroordeeld wegens sabotage, spionage en wapenbezit, werden zij op 6 juni 1944 in de duinen bij Overveen gefusilleerd. In Nijmegen zijn deze vijf leden van de verzetsgroep geëerd met een straatnaam in de Verzetsheldenbuurt in de wijk Kwakkenberg. De politieagenten Beerman, Hendriks en Marcusse kregen later een erebegrafenis op de begraafplaats van de H. Landstichting, naast hun medestrijder Daan van Vugt. Cees de Jong is bijgezet op de Erebegraafplaats Bloemendaal.
Nadat in september 1943 in Nijmegen een verzorgingsgroep van de juist opgerichte L.O. was opgerold, spoedde districtsleider Smals van Vierlingsbeek zich erheen om de L.O. ter plaatse nieuw leven in te blazen en te zorgen dat de kort tevoren tot stand gekomen samenwerking intact bleef. (Cammaert VIb p. 718) Holleman en Theo Dobbe bleven de schakels tussen de Beurs (L.O.-top boven de rivieren) en de gewestelijke Limburgse top.
Een andere reden voor de band tussen Nijmegen en Limburg was de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN, tegenwoordig Radbouduniversiteit) waar vooral studenten uit het katholieke zuiden van het land, daaronder Limburg studeerden. Ambrosius had zijn bureau aanvankelijk in Venlo, maar toen deze plaats steeds meer moeilijkheden begon op te leveren, werd het in februari 1944 naar de St. Annastraat in Nijmegen verplaatst. Ook hij had in Nijmegen gestudeerd.
In Nijmegen bevond zich ook het falsificatiebureau van J. de Weert, dat door Ambrosius in de L.O. werd geïntegreerd.
Op 22 februari 1944 vond het geallieerde Bombardement op Nijmegen plaats, met als beoogd doel het stationsgebied (de Duitsers gebruikten de trein namelijk voor wapentransport), maar door de slordige uitvoering kwamen de meeste bommen op woonhuizen in het centrum terecht, waarbij ongeveer 800 burgers omkwamen. 6) 7))
In juli 1944 vonden er in Nijmegen om uiteenlopende redenen enkele aanslagen plaats. Rauter gaf opdracht om als vergelding elf gevangen verzetsstrijders uit Nijmegen dood te schieten. 1))
Op 19 september 1944 leidde Jan van Hoof een verkenningswagen van de geallieerden door de stad. Op de Nieuwe Markt – het huidige Joris Ivensplein – werd het voertuig in brand geschoten. Jan van Hoof overleefde dit, maar werd alsnog gepakt en vervolgens gedood. (noviomagus.nl 10))
De onderstaande lijst van gesneuvelde verzetsmensen is verre van compleet. Zie alleen al de het aantal gesneuvelde mensen van de universiteit. [11]
Een Nijmeegse bijzonderheid is het grote aantal vrouwen, die in het verzet actief waren. [4][5]
Bevrijd: 1944-09-17 – 1944-09-20
Nijmegen – 35 pers. ⇒Alle Limburgse gesneuvelden | ||
Beerman,
Wilhelmus Adrianus Wim | ∗ 1909-08-20 Amsterdam † 1944-06-06 Overveen | Nijmegen - politie - De buitenrand van Limburg - Wilhelmus Adrianus Beerman was politiefotograaf en agent-rechercheur. Hij was in de Tweede Wereldoorlog lid van een verzetsgroep waarbinnen een aantal Nijmeegse politiemensen actief waren. De groep pleegde een aanslag op de verrader Ederveen op de Daalseweg op 24 september, omdat die teveel … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Dobbe,
Theo Hans | ∗ 1901-03-19 Amsterdam † 1944-09-05 Dieren, gem. Rheden | Nijmegen - vroeg verzet - K.P. - pers - De buitenrand van Limburg - Theo Dobbe was in zijn „burgerlijke“ beroep hoofdvertegenwoordiger en actief in het hele land. Hij werd in Zuid-Nederland de organisator voor de LKP, de koepelorganisatie van de knokploegen. Hij opereerde in 1943 en 1944 vanuit Arnhem en Nijmegen en zette vanaf begin 1944 vanuit Nijmegen … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.04-10 |
Eldert,
van Johannes Antonie Jan | ∗ 1894-10-31 Amsterdam † 1944-07-21 Leusden | Nijmegen - CPN - pers - De buitenrand van Limburg - De meubelmaker Van Eldert was gehuwd met Wilhelmina van de Berg, verspreidde illegale bladen, o.a. De Waarheid. Hij werd op 17 juni 1944 om 2:15 uur door de beruchte Wiebe gearresteerd wegens het verspreiden van De Waarheid in Nijmegen. Om 11.00 uur werd hij met drie anderen door Wiebe … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Ettema,
Dominicus Hylarius /Hilarius | ∗ 1897-08-03 Wymbritseradiel † 1945-01-11 Neuengamme | Nijmegen - L.O. - De buitenrand van Limburg - Dominicus Ettema was adjunct-directeur van de coöperatieve zuivelfabriek in Zeddam (Bergh, Montferland) [1] en stond in de dossiers van de SD/SiPo (Sicherheitsdienst/Sicherheitspolizei) als duikhoofd van de LO-Bergh. Waarchijnlijk heeft Ettema dat zo gezegd tijdens de verhoren. Maar hij … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Evers,
Johannes Hendrikus Jan | ∗ 1917-05-03 Oosterhout (Valburg) † 1944-07-21 Leusderheide | Nijmegen - vroeg verzet - K.P. - pers - De buitenrand van Limburg - Garagehouder Jan Evers, getrouwd en vader van een kind, zij woonden in Nijmegen. In 1941 began hij met het typen en verspreiden van illegale kranten, onder andere Vrij Nederland. [1.1] Op de website van kamp Vught (Duits: Konzentrationslager Herzogenbusch) staat in zijn … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Geuns,
van Ernest George | ∗ 1889-02-28 Soerabaja, NOI † 1944-07-21 Leusden | Nijmegen - pers - De buitenrand van Limburg - Gepensioneerd koloniaal ambtenaar, hoofdcommies [9]. In 1938 komen hij en zijn gezin terug naar Nederland vanwege de opleiding van de kinderen [1.4] en vestigen zich in Nijmegen. Tijdens de bezetting verspreidde hij verboden kranten en behoorde tot de Nijmeegse Vrij Nederland-groep. [8] Zijn … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Hekking,
Henri A. Hens | ∗ 1923-09-21 † 1945-04-16 | Nijmegen - L.O. - K.P. - - De buitenrand van Limburg - Henny Hekking was lid van de Knokploeg Nijmegen, samen met onder meer zijn vrienden Jules Moormann, George Muskens en Eddy Meulenberg (Het is … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Hendriks,
Bartholomeus Theodorus Bart | ∗ 1915-04-16 Nijmegen † 1944-06-06 Overveen, duinen | Nijmegen - politie - De buitenrand van Limburg - Hij was in de Tweede Wereldoorlog lid van een verzetsgroep waarbinnen een aantal Nijmeegse politiemensen actief waren. De groep pleegde een aanslag op de verrader Ederveen op de Daalseweg op 24 september, omdat die teveel wist. Maar Ederveen kon ontsnappen en de Duitsers waarschuwen. Hierna … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Hoes,
Gerardus Adrianus Geert | ∗ 1919-02-10 Tilburg † 1945-02-09 Neuengamme | Nijmegen - Elst - L.O. - ambtenaar - Student - De buitenrand van Limburg - Geert Hoes was een van de pioniers van de LO-Elst en behoorde tot een groep die vooral bestond uit gemeente-ambtenaren, onder wie Hendrik Kammeraat, Kees Peters, … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Hoof,
van Jan Jozef Lambert Redder van de Waalbrug | ∗ 1922-08-07 Nijmegen † 1944-09-19 Nijmegen | Nijmegen - L.O. - Ordedienst - De buitenrand van Limburg - Op 19 september 1944 leidde Jan van Hoof een verkenningswagen van de geallieerden door de stad. Op de Nieuwe Markt - het huidige Joris Ivensplein - werd het voertuig in brand geschoten. Jan van Hoof overleefde dit, maar werd alsnog door Duitse militairen gepakt en vervolgens gedood. Posthuum … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Hövell tot Westerflier,
van Jozef van Veen | ∗ 1919-01-12 Maastricht † 1945-01-04 Meppen (sub. Neuengamme) | Maastricht - Nijmegen - Student - Volledige naam: Jozef Felix Henri Marie baron van Hövell van Wezeveld en Westerflier. Hij was dienstplichtig militair en volgde tot zijn demobilisatie door de Duitsers een pilotenopleiding in Rotterdam. Want op zijn bidprentje staat: In opleiding op S.R.O.M.L. te … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.- |
Janssen,
Jacobus Everhardus Jacob | ∗ 1904-02-09 Nijmegen † 1944-08-11 Vught | Roermond - Nijmegen - vroeg verzet - Jacob Janssen was filiaalhouder EDAH in Roermond en lid van de verzetsgroep Oranje Vrijbuiters. [1] Zijn schuilnaam was Jacob, zijn roepnaam Jacques. Hij verleende zijn medewerking aan een in scene gezette overval op de EDAH. Dat leverde veel bonnen op. In … |
Jong,
de Cornelis Cees/Cor | ∗ 1905-03-31 Rotterdam † 1944-06-06 Bloemendaal | Nijmegen - L.O. - pers - De buitenrand van Limburg - Cees de Jong was handelsagent van Leder- en Drijfriemenfabriek Regouin in in Cuijk. Hij verzamelde vanaf 1942 gegevens over Duitse militaire objecten voor kapitein C. Hoogerland. Ook verspreidde hij Vrij Nederland. Daarnaast voorzag hij (vanaf juli 1943 in LO-verband) onderduikers … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Kuerten,
Antonius Johannes Joop | ∗ 1919-06-29 Nijmegen † 1944-07-21 Vught | Nijmegen - K.P. - De buitenrand van Limburg - Antonius Johannes Kuerten was machine-bankwerker [4]. Gearresteerd op 21 februari 1945 in Hoorn door landwacht, bij voedseltransport. [1] Over Joop Kuerten lezen we op Oorlogsdoden Nijmegen 1940 - 1945 [2] Hoewel Kuerten, zoon van … |
Linssen,
Henricus Ignatius | ∗ 1888-07-17 Nijmegen † 1944-07-21 Leusden | Nijmegen - ambtenaar - pers - De buitenrand van Limburg - Henricus Ignatius Linssen werkte op het Nijmeegse distributiekantoor. Hij was getrouwd met Joanna Maria Elisabeth Teunissen en was vader van drie kinderen. Hij verstrekte distributiebescheiden (zegeltjes en kaarten) aan onderduikers en verspreidde illegale bladen. Hij behoorde tot de … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Marcusse,
Albertus Hendrikus Albert | ∗ 1903-11-02 Batenburg † 1944-06-06 Overveen | Nijmegen - politie - De buitenrand van Limburg - Albert Marcusse was getrouwd met Johannea Stevens en samen hadden ze zeven kinderen. Hij was hoofdinspecteur van politie en was in de Tweede Wereldoorlog lid van een verzetsgroep waarin vooral een aantal Nijmeegse politiemensen actief waren. De groep pleegde een aanslag op de verrader Ederveen op … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Merlijn,
Pieter L. Leij | ∗ 1920-12-31 Ede † 1945-03-12 Amsterdam | Nijmegen - K.P. - De buitenrand van Limburg - Pieter was machine-bankwerker [6], lid van de KP in Nijmegen. Hij deed mee aan overvallen op distributiekantoren, pogingen om gevangen genomen verzetslieden te bevrijden enz. Na de bevrijding van Nijmegen verlegde hij zijn werkterrein naar het westen van het land [1]. Gearresteerd op 21 … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Moormann,
Julius Ferdinand Jules | ∗ 1924-04-12 Nijmegen † 1944-05-17 ?? | Nijmegen - K.P. - Student - De buitenrand van Limburg - Bij een mislukte liquidatiepoging op 14 april 1944 werd Julius Ferdinand Moormann gearresteerd en George Muskens sneuvelde. [1] Oorlogsgravenstichting.nl schrijft [4]: De student Moormann, zoon van de … |
Muller,
Jean Maurice | ∗ 1920-02-06 Weltevreden (Ned.Ind † 1944-07-21 Kamp Vught | Nijmegen - ambtenaar - pers - De buitenrand van Limburg - Hij gaf als ambtenaar van het Nijmeegse distributiekantoor bonkaarten door aan onderduikers en verspreidde illegale bladen. Hij behoorde tot de Nijmeegse Vrij Nederland-groep en werd gearresteerd op 20 juni 1944 [4], waarschijnlijk na verraad [1.1] Op 21 juli 1944 is hij gefusilleerd in Kamp … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Muskens,
George Arts | ∗ 1923-07-02 Maastricht † 1944-04-14 Arnhem | Maastricht - Nijmegen - K.P. - Student - George Muskens (Gregorius Johannes Arnoldus Maria Muskens) was beeldhouwer in opleiding. Hij was lid van de knokploeg in Nijmegen. [1][3] Bij een mislukte liquidatiepoging op 14-04-1944 sneuvelde Muskens en werd Moormann … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Oolbekkink,
Herman | ∗ 1911-09-27 Deventer, † 1944-06-06 Overveen | Nijmegen - politie - De buitenrand van Limburg - Rechercheur Oolbekkink was in de Tweede Wereldoorlog lid van een verzetsgroep waarbinnen vooral een aantal Nijmeegse politiemensen actief waren. De groep pleegde een aanslag op de verrader Ederveen op de Daalseweg op 24 september, omdat die teveel wist. Maar Ederveen kon ontsnappen en de … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Pijnacker Hordijk,
Anna | ∗ 1881-06-11 Maastricht † 1944-01-24 Ravensbruck | ♀ - Maastricht - Nijmegen - Anna Geertruida Adelheid was dochter van ds. Arij Pijnacker Hordijk en Alida Margaretha Theodora de Ridder. Zij was getrouwd met Matthias Adriaan Snoeck. Zus van ds. Adriaan Nicolaas Pijnacker Hordijk en ds. Herbert Jacobus Pijnacker Hordijk. Dus een echte theologenfamilie. [1] Zij verleende … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel.- |
Reichert,
Franciscus P. Vrijn | ∗ 1873-08-29 Delft † 1944-09-14 Nijmegen | Nijmegen - L.O. - K.P. - - pers - De buitenrand van Limburg - Handelaar van beroep en koerier voor de LO-KP uit overtuiging. Tevens: Vrij Nederland [1]. Op 14 september 1944 in zijn huis doodgeschoten i.v.m. zijn werkzaamheden voor V.N[3] Het volgende staat op oorlogsdodennijmegen.nl [4]: Frans Reichert, gehuwd met … |
Rodriguez /Rodrigues,
Jozef Marius Jozef | ∗ 1900-03-05 Paramaribo † 1944-07-21 Leusden | Nijmegen - pers - De buitenrand van Limburg - De gepensioneerde KNIL-sergeant [1] Jozef Rodriguez (ook geschreven: Rodrigues) ving radioberichten uit Londen op en verspreidde illegale bladen en pamfletten. Hij werd gearresteerd op 30 juni 1944 om 1:30 uur door de beruchte Wiebe. Eerst in Arnhem, daarna in kamp Amersfoort vastgezet en op 21 … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Scheer,
van der Pieter Hendrik | ∗ 1919-07-10 Nijmegen † 1941-03-21 Nieuwenhagen | Nieuwenhagen - Nijmegen - vroeg verzet - ongeorganiseerd verzet - politie - Pieter Hendrik van der Scheer was in 1939 en tot het einde van de oorlog als dienstplichtige ingedeeld bij de Vickers M.C. 3e Bat. 19e Reg. IVde Divisie Infanterie, en nam deel aan de gevechten in de gevechtsdagen van 10-15 Mei 1940 nabij de … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Schiphorst,
Tom | ∗ 1923-01-01 Heerlen † 1945-03-09 Mauthausen | Heerlen - Nijmegen - L.O. - K.P. - pers - Student - Leerling MTS, woonachtig in Nijmegen. Verzorgde onderduikers en verspreidde illegale bladen. Bovendien verborg hij een Amerikaanse piloot. Behoorde tot de LO-Maas en Waal. Op 1 augustus 1944 werd hij gearresteerd en op 9 maart 1945 is hij om het leven gekomen in het KZ Mauthausen. muur: links, regel 18-01 |
Schortinghuis,
Jacobus Reinder Bob (van de recherche) | ∗ 1923-02-14 Delfzijl † 1945-04-25 Hedel | Nijmegen - NL soldaat - K.P. - Student - De buitenrand van Limburg - Koos Schortinghuis was lid van de Nijmeegse knokplploeg [1] en kon als zodanig na de bevrijding van Nijmegen toetreden tot het Nederlandse leger. Hij is gesneuveld als lid van de Kon.Ned.Brig.Prinses Irene [2][7]. Rang: soldaat OVW (Oorlogsvrijwilliger). Op Bevrijding van Nederland … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Span,
Petrus Piet | ∗ 1908-10-14 Nijmegen † 0000-00-00 Leusderheide | Nijmegen - CPN - pers - onderduiker - De buitenrand van Limburg - Piet Span was timmerman. Verspreider van De Waarheid, zat ondergedoken in het Waterkwartier. Hij werd verraden. Over de identiteit van de verrader bestaat geen duidelijkheid. Gearresteerd op 17 juni 1944 ’s nachts om 1:05 uur door wachtmeester C.L.Geerts. Om 11:00 uur werd hij met … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Spillenaar Bilgen,
Marinus | ∗ 1892-10-25 Salatiga, NOI † 1944-09-04 Vught | Nijmegen - L.O. - K.P. - pers - De buitenrand van Limburg - Apothekerszoon Marinus Spillenaar Bilgen leverde als directeur van de Papierfabriek Gelderland te Nijmegen grote partijen papier aan illegale bladen zoals Trouw [2][5] en zamelde geld in voor het NSF (Nationaal Steun Fonds [1], financierde het verzet). Tevens lid van de knokploeg. Hij … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Toussaint,
Christiaan Canisius Christ | ∗ 1896-10-21 Nijmegen † 1944-07-21 Leusden | Nijmegen - pers - De buitenrand van Limburg - Christ Toussaint was afdelingschef bij de E.R.K. (Eerste Rooms Katholieke Levensverzekering Maatschappij). Hij verspreidde radioberichten en illegale bladen en steunde het verzet financieel. [1] Veel biografische details hebben wij te danken aan zijn dochter C. Beukering-Toussaint [4] Op 29 … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Treytel /Treijtel,
Petrus Laurentius Piet | ∗ 1877-08-09 Rotterdam † 1944-07-21 Leusderheide | Nijmegen - CPN - pers - De buitenrand van Limburg - Piet Treijtel was timmerman. Hij werkte mee aan het partijblad De Waarheid en verrichtte diverse andere illegale activiteiten. Hij werd gearresteerd op 17 juni 1944 om 4:00 uur door de beruchte Wiebe. Eén van de verhalen over de aanslag drie weken later op de Duitse soldaat Otto … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |
Vugt,
van Daniël Daan | ∗ 1896-05-02 Rotterdam † 1945-04-25 Kdo. Sandbostel, Neuengamme | Nijmegen - De buitenrand van Limburg - |
Wagter,
Arp | ∗ 1907-01-17 Groningen † 1944-07-21 Leusden | Nijmegen - CPN - pers - De buitenrand van Limburg - Arp Wagter was smid en bankwerker. Op 6 juni 1944 is hij gearresteerd in Nijmegen. Op oorlogsdodennijmegen.nl lezen we over hem [6]: Arp Wagter, gehuwd met Hendrika Coenders en kinderloos, verspreidde illegale bladen in Nijmegen. Hij was lid van een … |
Weert,
de Jacques J. Zwarte Jacques, Victor | ∗ 1921-04-10 Zundert † 1944-09-05 Kamp Vught | Nijmegen - L.O. - Student - onderduiker - De buitenrand van Limburg - Fred Cammaert schrijft in zijn proefschrift [1]: Al vroeg in de oorlog ontstonden groepjes die zich toelegden op het vervalsen van documenten. De L.O. zocht steun bij of kreeg hulp van sommige van dergelijke groepjes. Zo had … |
Will,
Peter | ∗ 1896-08-21 Schoonhoven † 1945-04-24 Transport vanuit Neuengamme | Nijmegen - L.O. - pers - politie - De buitenrand van Limburg - Keurmeester slachthuis Nijmegen [1] en onbezoldigd rijksveldwachter. Na mei 1940 hielp hij mensen die wilden ontsnappen aan de verplichte arbeidsinzet in Duitsland. Hij verspreidde de illegale krant Trouw [8], verzorgde onderduikers, verleende hulp aan gestrande geallieerde vliegers en was … Deze persoon staat (nog?) niet op de muren van de kapel. |