text, no JavaScript Log in  Deze pagina in het NederlandsDiese Seite auf DeutschThis page in EnglishCette page en FrançaisEsta página em Portuguêstop of pageback

De namen op de muren

Wikimedia

Limburg 1940-1945,
Hoofdmenu

  1. Mensen
  2. Gebeurtenissen/ Achtergronden
  3. Verzetsgroepen
  4. Steden & Dorpen
  5. Concentratiekampen
  6. Valkenburg 1940-1945
  7. Lessen uit het verzet

1940-1945 Concentratiekampen

Concentratiekampen | De economie van de concentratiekampen | Dachau | Sachsenhausen | Buchenwald | Mauthausen | Ravensbrück | Neuengamme | Kamp Westerbork | Auschwitz /Oświęcim | Duitse krijgsgevangenenkampen in de buurt van Limburg | Oranje-Hotel | Het lied der achttien dooden | Salzgitter | Bergen-Belsen | AEL (Arbeits-Erziehungs-Lager) | Natzweiler | Kamp Amersfoort | Kamp „Erika“ bij Ommen | Kamp Vught |

Buchenwald

De laatste overgebleven barak 

Het concentratiekamp Buchenwald, officieel KL Buchenwald, was een van de grootste concentratiekampen op Duits grondgebied. Het was tussen juli 1937 en april 1945 in gebruik op de Ettersberg bij Weimar. In totaal zaten er in deze periode ongeveer 266.000 mensen uit alle Europese landen gevangen. Het dodental wordt geschat op ongeveer 56.000. [1]
Er werden medische experimenten uitgevoerd, bijvoorbeeld door gevangenen te besmetten met ziekten om vaccins te testen. Of oorlogswonden werden hen toegebracht om behandelmethodes uit te proberen.
De meeste satellietkampen werden net als het hoofdkamp ingezet voor een specifieke productie, waarbij de gevangenen massaal werden uitgebuit en soms vermoord. Toch waren het natuurlijk geen werkkampen zoals de open dwangarbeiderskampen, maar concentratiekampen. [2]

Er waren veel verzetsmensen onder de gevangenen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat zij zich ook tijdens hun gevangenschap organiseerden. Tegen het einde van de oorlog met groeiend succes. Zij verborgen Joodse kinderen en redden hen zo van het vernietigingskamp, zij saboteerden ook andere deportaties naar vernietigingskampen, zij organiseerden een radiozender waarmee zij contact legden met de naderende Geallieerden. Tijdens een luchtaanval in augustus 1944, konden ze wapens stelen en verbergen. Het was hun echter duidelijk dat zij nog niet in open gevecht konden treden met de SS. Zij konden dan ook niet verhinderen dat 28.000 mensen uit het hoofdkamp en tenminste 10.000 gevangenen uit de subkampen tussen 7 en 10 april 1945 op dodenmarsen en "evacuatietreinen" werden weggestuurd via ongeveer 60 routes. Tussen de 12.000 en 15.000 mensen kwamen daarbij om het leven. Toen op 11 april 1945 de Amerikaanse troepen naderden en een deel van de SS-bewakers moest vechten, arresteerde de verzetsgroep 125 SS-ers en verklaarde het kamp bevrijd.

Een van de ergste nevenkampen van Buchenwald was het concentratiekamp Mittelbau-Dora [3] bij Nordhausen in Thüringen, aan de zuidelijke rand van het Harzgebergte. Na de vernietiging van het legerproefstation Peenemünde, waar tot dan toe de V1- en V2-wapens werden gebouwd, bouwden duizenden dwangarbeiders de grootste ondergrondse wapenfabriek van de Tweede Wereldoorlog. Hiervoor werd het bestaande tunnelsysteem in de Kohnstein uitgebreid. In de beginperiode kwamen de gevangenen niet eens buiten in het daglicht. Tegen de tijd dat de productie begon, was al een derde van de gevangenen gestorven van de honger, uitputting en de onbeschrijfelijke hygiënische omstandigheden. [4]

  1. Open Street Map Gedenkstätte Buchenwald Weimar, Thüringen, 99427, Deutschland
  2. Buchenwald Wikipedia • NederlandsDeutschEnglishFrançaisPortuguês
  3. Liste der Außenlager des KZ Buchenwald
  4. KZ Dora-Mittelbau, Wikipedia • NederlandsDeutschEnglishFrançaisPortuguês
  5. Konzentrationslager Mittelbau-Dora 1943–1945. Begleitband zur ständigen Ausstellung in der KZ-Gedenkstätte Mittelbau-Dora. Göttingen 2007, S. 45f.


1942-12-09 Cornelis Rombouts † Buchenwald
1943-04-05 Derk Snippe † Buchenwald (Weimar)
1943-04-06 Lubbert Bos † KZ Buchenwald
1944-02-24 Carlos Marie Nieuwland † Buchenwald
1944-03-08 Peter Hubertus Caris † KZ Mittelbau-Dora (Buchenwald)
1944-05-11 Louis Joseph Gulikers † Bitterfeld (Buchenwald)
1944-08-30 Hubert Joseph Kerres † Buchenwald
1944-12-20 Frans Alexander Cobbenhaegen † Buchenwald
1945-02-09 Johannes Jozef Hendrix † Buchenwald
1945-02-13 Frans Marie Joseph Helwegen † Buchenwald
1945-02-18 Gerardus Hendrikus Hubertus Hermkens † Buchenwald
1945-02-25 Willem Hendrik Marie Jansen † Buchenwald
1945-03-02 Amandus Marie Joseph Alphons de Lauwere † Buchenwald
1945-03-05 Theodorus Joannes Gerardus Pierre Frissen † Buchenwald
1945-03-08 Hubert J. Jamin † Buchenwald
1945-03-12 Petrus Martinus Verhasselt † Buchenwald
1945-03-14 Petrus Paulus van Hal † Buchenwald
1945-03-28 Petrus Paulus Windhausen † Buchenwald
1945-04-06 Petrus Nicolaas Andreas Peters † Buchenwald
1945-04-06 Antonius Gerardus Timmermans † Buchenwald
1945-04-10 Herman Charles Joseph Hoogendijk † Buchenwald
1945-04-23 Johannes Mathias Willem Bisschoff † Buchenwald
1945-04-29 Paul Leon Willem Antoon Leclou † Dora-Mittelbau (Nordhausen)
1945-05-02 Joseph Michael Willem Pernot † Buchenwald
hr

topback

Lijst van links Verzet 2e Wereldoorlog

Limburgse monumenten vertellen 1940-1945 Pagina is in het Nederlands
H.J. Mans & A.P.M. Cammaert
Maastricht, Stichting Historische Reeks Maastricht, 1994
ISBN 90 70356 67 883

Digitaal Namenmonument Oranjehotel Pagina is in het Nederlands
Het is een van de meest gestelde vragen: wie zaten er gevangen in het Oranjehotel? Helaas bestaat er geen volledige lijst waarop alle gevangenen staan. Een groot deel van de gevangenisadministratie is vlak voor de bevrijding door de Duitse bezetter vernietigd.
Zie ook Oranjehotel & Waalsdorpervlakte82

Jan van Lieshout, Het Hannibalspiel Pagina is in het Nederlands Seite auf Deutsch verfügbar Page available in English Page disponible en Français;
Het sinistere spel tijdens de Tweede Wereldoorlog van de contraspionagedienst der Kriegsmarine, dat leidde tot de ondergang van een Nederlands-Belgische verzetsdrieëenheid, ISBN 10: 9026945744 ISBN 13: 978902694574880

Nationaal Ereveld Loenen Pagina is in het Nederlands Seite auf Deutsch verfügbar Page available in English Page disponible en Français;
Op Nationaal Ereveld Loenen liggen meer dan 3.900 oorlogsslachtoffers begraven. Het zijn mensen die op verschillende plaatsen en onder verschillende omstandigheden hun leven hebben verloren. Militairen, verzetsstrijders, Engelandvaarders, represailleslachtoffers, dwangarbeiders maar ook …79

Markante feiten in Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog Pagina is in het Nederlands
Wie denkt, dat er in het Nederlandstalige deel van België nauwelijks enig verzet heeft plaatsgevonden, moet dit document zeker lezen. De klemtoon ligt op het gewapend verzet. Auteur: Mathieu Rutten.78

Stichting Struikelstenen Valkenburg Pagina is in het Nederlands
Ook 45 uit Valkenburg gedeporteerde Joden keerden niet meer terug. De Stichting Struikelstenen Valkenburg werd opgericht om ter nagedachtenis van de omgekomen Valkenburgse Joden, zogeheten struikelstenen in het trottoir vóór het huis te leggen van waaruit zij werden gedeporteerd. Met een complete lijst.
Zie ook Stolpersteine op Wikipedia77

Roermond frontstad Pagina is in het Nederlands
Serie verhalen van Eric Munnicks over de laatste oorlogsmaanden.
Zie ook de andere Oorlogsverhalen van het gemeentearchief Roermond76

Limburg 75 jaar vrij Pagina is in het Nederlands
Website opgezet t.g.v. de bevrijdingsfeesten 75 jaar na de bevrijding, september 202075

Belgium WWII Pagina is in het Nederlands Seite auf Deutsch verfügbar Page disponible en Français;
Een virtueel platform over België en zijn inwoners tijdens de Tweede Wereldoorlog74

Voormalig concentratiekamp Natzweiler-Struthof, Elzas Seite auf Deutsch verfügbar Page available in English Page disponible en Français;
Europees Centrum over gedeporteerde verzetsleden. Kamp en museum.73

De joodse slachtoffers van het nationaal-socialisme uit Keulen | A–Z Seite auf Deutsch verfügbar
72

Documentatiecentrum Nationaalsocialisme van de stad Keulen Pagina is in het Nederlands Seite auf Deutsch verfügbar Page available in English Page disponible en Français;
Virtuele rondleiding 360° door de gedenkplaats en de tentoonstelling, begeleid door een audiotour in 8 talen.71

Nationaal Monument Kamp Vught Pagina is in het Nederlands Seite auf Deutsch verfügbar Page available in English Page disponible en Français;
Het Nationaal Monument Kamp Vught bevindt zich op een deel van het voormalige SS-kamp Konzentrationslager Herzogenbusch, ook wel bekend als Kamp Vught (januari 1943 - september 1944).70

The Margraten Boys - Over de Amerikaanse begraafplaats Page available in English
Schrijnend en troostend, dit is de geschiedenis van een uniek ‘adoptiesysteem’. Inmiddels zorgen generaties van lokale families, dankbaar voor het offer van hun bevrijders van de nazi-bezetting, niet alleen voor de graven, maar ook voor de herinneringen van meer dan 10.000 Amerikaanse soldaten op de begraafplaats van Margraten in Zuid-Limburg.
Gratis e-book van Peter Schrijvers, helaas alleen in het Engels. Andere e-boeken van deze auteur over de Tweede Wereldoorlog, in het Engels en het Nederlands: https://www.google.de/search?hl=de&tbo=p&tbm=bks&q=inauthor:%22Peter+Schrijvers%2268

Het Joods Monument Pagina is in het Nederlands Page available in English
Elk vermoord slachtoffer van de Holocaust wordt op het Joods Monument herdacht met een persoonlijk profiel. Het Joods Monument is niet alleen geschikt om te doorzoeken en gedenken. U kunt zelf het monument aanvullen met foto’s, documenten en verhalen, door familieverbanden te leggen en familieleden toe te voegen. Om een oproep te plaatsen en in contact te komen met andere gebruikers. Daarnaast kunt u informatie over stolpersteinen en belangrijke overige externe links toevoegen.67

Als de mijnwerkers staken tegen de Duitse bezetter Pagina is in het Nederlands
De mijnstaking in Limburg vanaf 29 april 1943. De werkdruk stijgt en stijgt. De eerste Nederlandse mannen worden gedwongen, in Duitsland te gaan werken. Directe aanleiding is het bevel van Generaal Christiansen om alle vrijgelaten krijgsgevangenen uit het Nederlandse leger weer op te pakken en naar Duitsland te vervoeren. De staking wordt door middel van executies neergeslagen.66

Vervolgd in Limburg Pagina is in het Nederlands
Joden en Sinti in Nederlands Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog
isbn 978-90-8704-353-7
Een licht bewerkte uitgave van het proefschrift waarop Herman van Rens op 22-03-2013 is gepromoveerd aan de Universiteit van Amsterdam
©2013 Hilversum65

Ons verblijf in het dorp Mergel (dagboek) (Meerssen 1989) Pagina is in het Nederlands
Joop Geijsen uit Meerssen vertelt hoe hij met twee andere jongens een jaar lang ondergedoken zat in de mergelgrot even buiten Meerssen, wat later de duik-herberg werd genoemd. Voor zover wij weten alleen nog in de bibliotheek verkrijgbaar.64

Yad Vashem Seite auf Deutsch verfügbar Page available in English Page disponible en Français;
Internationaal Holocaust Herdenkingscentrum63

Beelden van verzet Pagina is in het Nederlands
Hoe elke generatie anders omgaat met het verzetsverleden
door Sander Bastiaan Kromhout
Uitgave van het Nationaal Comité 4 en 5 Mei, 2018
Gratis download: zie link
Printvorm: ISBN 907729424462

Oorlogsbronnen Limburg Pagina is in het Nederlands Page available in English
Limburg telt tal van gespecialiseerde archiefinstellingen die relevante historische bronnen over de Tweede Wereldoorlog bewaren. Het is voor het publiek echter niet altijd duidelijk voor welke informatie men waar terecht kan. Archieven hebben overlappende werkgebieden, organisaties en mensen waren in het verleden actief in verschillende streken en op verschillende terreinen. Dus is het vaak lang zoeken naar de juiste vindplaats van informatie.
Hier kunt u zoeken, maar ook uw documenten delen met andere geïnteresseerden. Dat kan middels schenking aan bestaande archieven of musea, of door digitale kopieën van documenten of beeldmateriaal ter beschikking te stellen.61

Oorlogsdoden Nijmegen 1940 - 1945 Pagina is in het Nederlands
Met zoekfunctie60

Stichting Neerlandsch Verzetsmonument Pagina is in het Nederlands Seite auf Deutsch verfügbar Page available in English Page disponible en Français;
Namen van verzetsstrijders in Nederland en koloniën gedurende de Tweede Wereldoorlog59

La résistance durant la guerre 1940-1945 Page disponible en Français;
Het gaat voornamelijk over het illegale netwerk „Clarence“, waarvan de oprichter Walther Dewez was. Er wordt ook herinnerd aan verschillende agenten uit Visé en Voeren, die deel uitmaakten van deze beweging.58

Gesneuvelde verzetsstrijders Maastricht Pagina is in het Nederlands
Een summiere beschrijving en een lange galerij portretten57

Stichting Herinnering LO-LKP Pagina is in het Nederlands
De Stichting Herinnering LO-LKP wil meer bekendheid geven aan de geschiedenis van het verzet door de organisaties LO en LKP. Daartoe stelt zij de inhoud van zijn gedenkboek en vele originele documenten in digitale vorm aan de geïnteresseerde lezer beschikbaar.56

De vergeten Genocide – Het lot van de Sinti en Roma Pagina is in het Nederlands Seite auf Deutsch verfügbar Page available in English
Ook bekend onder de naam Zigeuners55

1944-2019 ⇒ Zuid-Limburg 75 jaar vrij! ⇐ Pagina is in het Nederlands
Een overzicht van de activiteiten in Zuid-Limburg rond dit gedenkwaardige jubileum in september. Het wordt in iedere gemeente gevierd.54

Historisch Amerikaans filmpje over de duikherberg Pagina is in het Nederlands
Een stomme film, die door een USAmerikaans team is opgenomen na de bevrijding van Valkenburg. Het eerste deel is nagespeeld, met behulp van het Valkenburgs verzet. Hij laat zien, hoe onderduikers naar de duikherberg werden gebracht. De man met de hoed is steeds Pierre Schunck. De film begint bij zijn huis in de Plenkertstraat, Valkenburg. De rol van de veldwachter op de fiets aan het begin wordt niet helemaal duidelijk. Volgens de begeleidende tekst is dat een koerier.53

Database persoonsbewijzen uit de Tweede Wereldoorlog Pagina is in het Nederlands
Over persoonsbewijzen uit de Tweede Wereldoorlog alsmede afbeeldingen van persoonsbewijzen in combinatie met andere documenten en genealogische en persoonlijke gegevens waaronder ook levensverhalen.49

Gedenksteen voor de KPers Coenen en Francotte Pagina is in het Nederlands
Voor het Provinciale Verzetsmonument in Valkenburg. Hier werden Sjeng Coenen en Joep Francotte op 5 september 1944 vermoord, vlak voor de bevrijding van Valkenburg48

Valkenburg, Provinciaal Verzetsmonument Pagina is in het Nederlands
Elk jaar op 4 mei vindt hier de herdenkingsplechtigheid voor de gesneuvelden van deze provincie plaats. Ondertussen zijn de veteranen er ook niet meer bij aanwezig.47

Oproep aan de inwoners van Valkenburg aan de Geul Pagina is in het Nederlands
Op 17 september 2019 is het 75 jaar geleden dat alle kernen van de huidige gemeente Valkenburg aan de Geul werden bevrijd.
Om de bevrijding te herdenken en de oorlogstijd zo accuraat mogelijk weer te geven, is Museum Land van Valkenburg op zoek naar persoonlijke verhalen, ooggetuigenissen en tastbare herinneringen.
Van al deze levensechte verhalen, materialen, foto’s, filmbeelden en uitrustingsstukken richten we een unieke en zo volledig mogelijke overzichtstentoonstelling in onder de naam “We Do Remember”46

Erelijst van gevallenen 1940 - 1945 Pagina is in het Nederlands
Een website in opdracht van de Tweede Kamer. In de Erelijst van Gevallenen 1940-1945 zijn diegenen opgenomen die als gevolg van verzet of als militair zijn omgekomen.45

Grenzeloos verzet Pagina is in het Nederlands Page disponible en Français;
Over spionerende monniken, ontsnappingslijnen en het Hannibalspiel, 1940-1943
ISBN 9789056220723
Paul de Jongh beschrijft in detail een vluchtlijn van Nederland naar België. Unieke gevalstudie van het verzet in de Tweede Wereldoorlog aan beide kanten van de Belgisch-Nederlandse grens. Het accent ligt op de Belgische kant en geeft daarmee een aansluiting aan het boek van Cammaert, vooral waar het gaat om de groep Erkens in Maastricht.
Ook verkrijgbaar in het Frans44

Het verborgen front Pagina is in het Nederlands Page available in English
Geschiedenis van de georganiseerde illegaliteit in de provincie Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog
Doctorale scriptie 1994, door CAMMAERT, Alfred Paul Marie
Het complete boek op de website van de Universiteit van Groningen.
In papiervorm: Twee delen, 1262 blz., Eisma 1994, uitverkocht.
 
Boekbespreking NRC:
https://www.nrc.nl/nieuws/1994/05/07/erkenning-voor-het-limburgs-verzet-7223972-a937131
De sociaal-democraat en latere minister van binnenlandse zaken J.A. Burger heeft niet geweten wat hij teweeg zou brengen, toen hij in mei 1943 in Londen verslag uitbracht over het verzet in Nederland en op een vraag van koningin Wilhelmina moet hebben geantwoord: “Van verzet in het Zuiden, majesteit, is me niets bekend” of woorden van gelijke strekking. Toen dr. L. de Jong bovendien in zijn werk Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog gewag maakte van de scriptie van de socioloog L. Lamers dat het verzet in Limburg niet zo erg veel zou hebben voorgesteld, kwam de trap tegen het zere been van veel Limburgse verzetsmensen nog ééns zo hard aan.43

Forgotten History – Pierre Schunck, Resistance Fighter Page available in English
Vergeten Geschiedenis - Pierre Schunck Verzetsstijder42

Tweede Wereldoorlog in Zuid-Limburg Pagina is in het Nederlands
Zeer veel foto’s gesorteerd op gemeente. Voor Valkenburg: veel foto’s van de nazi-kostschool voor jongens Reichsschule der SS (voormalig Jezuïeten klooster) en van de bevrijdingsdagen, door Frans Hoffman.40

Netwerk Oorlogsbronnen (NOB) Pagina is in het Nederlands
Zoeken door 9 miljoen documenten, films en foto’s over en uit de Tweede Wereldoorlog in Nederland.39

Instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies Pagina is in het Nederlands Page available in English
Instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies, voorheen Nederlands Instituut voor Oorlogsdicumentatie
Kwesties die met oorlogsgeweld te maken hebben, wekken veel maatschappelijke belangstelling en vragen om onafhankelijk en wetenschappelijk onderzoek. Het NIOD verricht en stimuleert dergelijk onderzoek en stelt zijn collecties open voor alle belangstellenden.38

Limburg gaf joden WOII meeste kans Pagina is in het Nederlands
Nederlandse joden hadden in Limburg de meeste kans om onder te duiken en de Holocaust te overleven. Dat blijkt uit het proefschrift over de vervolging van joden en Sinti in Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog van de Beekse historicus Herman van Rens aan de Universiteit van Amsterdam.
Buy
Bespreking36

Tweede Wereldoorlog en bijzondere rechtspleging Pagina is in het Nederlands
Over de berechting van ‘foute’ Nederlanders: De zogenaamde bijzondere rechtspleging. Deze pagina wijst u de weg. Hier vindt u foto’s, de meest gebruikte zoekwoorden, verwijzingen naar interessante archieven, indexen, websites, persoonlijke verhalen en onderzoeksgidsen.35

Nederlands Auschwitz Comité Pagina is in het Nederlands
34

Geheim Leger zone II/Limburg Pagina is in het Nederlands
over de mislukte poging in Belgisch Limburg, een compleet guerrillaleger op te zetten.20

verzet in Enschede Pagina is in het Nederlands Page available in English
Roelof Blokzijl19

30th Infantry Division Old Hickory Page available in English
Bevrijders van Zuid-Limburg17

Bond van Oud-Stoottroepers en Stoottroepers Pagina is in het Nederlands
16

The Dutch Underground and the Stoottroepers Page available in English
Stoottroepen: ontstaan uit de oud-verzetsmensen, die in het leger zijn gegaan.15

 

topback