De Limburgse gesneuvelden
pers.Valkenburg 1940-1945

Els Peusens
(Els)

De foto hiernaast is ons door familie toegestuurd.

Els Peusens was een zus van Gerardine Peusens. Zij werkten allebei in het onderwijs.

Pierre Schunck schrijft in zijn aantekeningen over het verzet in Valkenburg: Wielke Cremers en de gezusters Peusens traden op als koerier. [3]
In het rayon Valkenburg van de L.O. waren er alleen vrouwelijke koeriers. Die vielen minder op en werden de de bezetters niet in staat geacht, verzet te plegen. Voor meer details over de koeriers van het verzet, klik op de link hierboven.
Uit de kennisgeving van de familie ter gelegenheid van het overlijden van haar zus blijkt, dat die tijdens de oorlog zwaar en langdurig ziek werd. Toen hebben de andere koeriersters haar werk natuurlijk overgenomen.
Wij citeren hieronder de kennisgeving ter gelegenheid van het overlijden van Els zelf als geheel. Die is ons door een familielid toegestuurd.
Zij schreef er nog het volgende bij:
Van Els weet ik dat ze in het donker, op de fiets zonder licht, berichten ging rond- brengen. Els heeft zeker in de oorlog veel gedaan.
Ook heeft Els verteld dat ze naar de huishoudschool in Voerendaal ging, waar ze als lerares werkte, met in de schriften van de kinderen, geheime briefjes verstopt die ze bezorgen moest.
Ze heeft ook contacten gehad met Amerikaanse militairen en met hen jaren lang gecorrespondeerd. Allen zijn overleden. De laatste is gestorven vóór het overlijden van Els.
Veel later is Els van de school in Voerendaal naar de MAVO aan de Hunneweg in Maastricht gegaan. Hier was ze o.a. lerares handelsregister.

Na die nuchtere opsomming wordt het familielid emotioneel.
Het heeft zowel Gerardine als Els hun hele leven veel pijn gedaan dat zij, als enigen geen erkenning van Nederland of België gekregen hebben over hun rol in de oorlog. Zij hadden de Belgische nationaliteit waardoor ze niet erkend werden en wel voor de talloze Nederlandse mensen werk verricht hebben.
Misschien is dat wel de reden, waarom hierover in de kennisgevingen van het overlijden van de beide zussen niet of nauwelijks wordt gerept, zie hieronder.

Het schrijnende is, dat er een mogelijkheid tot erkenning zou hebben bestaan. Het Verzetsherdenkingskruis werd ingesteld om juist in deze behoefte te voorzien. Iedereen die kon aantonen, lid van het verzet te zijn geweest, had daar aanspraak op. Het is ook aan mensen toegekend, die niet de Nederlandse nationaliteit hadden. Het kon ook postuum worden toegekend. [1]

Maar het moest door de kandidaten zelf worden aangevraagd, of zoals in de praktijk vaak gebeurde, door familie, bij wijze van verrassing. Wie niet wist dat er zoiets bestond, kreeg het dus niet. En het Nationaal Comité Verzetsherdenkingskruis is opgeheven.
En nu? Er zijn velen, die niet wisten dat het bestond, er zijn veel nabestaanden die nog steeds graag een erkenning van de kant van de Nederlandse staat zouden willen hebben voor het feit, dat hun familielid zich met gevaar voor eigen leven voor onze vrijheid heeft ingezet.
Ga naar onze pagina over het Verzetsherdenkingskruis.php om te zien, of er voor de nabestaanden van deze „vergeten“ verzetsmensen nog een kans bestaat, alsnog erkenning te krijgen. Zie ook [2]
Maar onze erkenning hebben zij in ieder geval.
Weet u meer? Schrijf ons!

Hier volgt het grootste deel van de kennisgeving van haar overlijden door de familie:
Ondanks haar 82-jarige leeftijd zullen wij ons Els Peusens blijven herinneren als een energiek iemand, jong van geest. Zij was klein van stuk, maar groot van hart. Er was veel wat haar zo na aan het hart lag: haar enthousiasme gedurende haar werkzaam leven in het onderwijs, de jeugd, die daarbij betrokken was; het culturele leven; de Bourgondische levensstijl; het reizen en de vakanties, en vooral het samenzijn met haar familie. Van dit alles genoot ze zichtbaar en intens.
Voor haar hobby’s maakte zij altijd tijd vrij. Ze hield van wandelen bowlen, yoga en puzzelen. Het waren vaste levenspatronen. Voor het bridgen had zij een bijzonder grote voorliefde. Bij al deze bezigheden had zij met haar vriendelijkheid, opgewektheid en vrolijkheid sterke troeven in handen.
Haar nauwe betrokkenheid bij de gemeenschap kwam onder andere tot uiting in haar verzetswerk, dat slechts bij weinigen bekend is; haar zielzorg voor anderen, waarvoor haar nooit iets teveel was; haar inzet voor het cultureel erfgoed, waarvan het lidmaatschap van en haar bemoeienissen voor het Martin Stevens Fonds getuigen. Van een dankjewel wilde ze nooit horen. Dat sierde haar bescheidenheid.
Els is door de jaren heen steeds midden in het leven blijven staan. Ze was een mens van deze tijd. Moderne ontwikkelingen volgde ze op de voet. Wat haar enkel zorgen baarde, was de toekomst. Dit item liet ze niet onbesproken, zeker niet in relatie tot haar zus Gerardine, met wie ze de laatste twintig jaar lief en leed heeft gedeeld.
Aan het temperamentvolle aardse leven van Els Peusens is nu een einde gekomen. Dat ze nu rust moge vinden op weg naar haar laatste reisdoel.

Voetnoten

1. tracesofwar.nl Verzetsherdenkingskruis
2. dedokwerker.nl wo2 onderscheiding aanvragen
3. Meer in het verhaal Verzet in Valkenburg