Arie van Mansum (Arie Hendrikus)
text, no JavaScript Log in  Deze pagina in het NederlandsDiese Seite auf DeutschThis page in English - ssssCette page en FrançaisEsta página em Portuguêstop of pageback
Arie Hendrikus van Mansum staat (nog?) niet op een muur in de kapel van het Verzetsmonument Limburg.
Lijst


Oorlogsmonument in Aken-Eilendorf

Limburg 1940-1945,
Hoofdmenu

  1. Mensen
  2. Gebeurtenissen/ Achtergronden
  3. Verzetsgroepen
  4. Steden & Dorpen
  5. Concentratiekampen
  6. Valkenburg 1940-1945
  7. Lessen uit het verzet
  8. Nationalisme en fascisme na de oorlog
1
1

De Limburgse gesneuvelden

vorigebackvolgende
 

Arie van Mansum
(Arie Hendrikus)


 05-03-1920 Utrecht      06-05-1999 Ottawa, Can (79)
- Vroeg verzet - Hulp aan joden - Ondergrondse pers - Overlevenden - Maastricht -



collections.ushmm.org …

    De handelsreiziger Arie van Mansum was lid van de gereformeerde gemeente in Maastricht, die zich opvallend principieel en strijdbaar opstelde. Tot zijn naaste vrienden en kennissen behoorden verzetspioniers als Jacques Vrij en Derk van Assen. Zij hadden allen een gereformeerde achtergrond en beschouwden het als hun christelijke plicht, de Joden in die zware tijden bij te staan. Al voor de oorlog werden in Maastricht twee comités opgericht met deze doelstelling. Een daarvan ontstond in protestants-christelijke kring. Namens de gereformeerde gemeente nam Arie van Mansum hierin zitting. [1.1]
    In 1941 werkte Van Mansum als vertegenwoordiger voor een chemisch bedrijf uit Rotterdam en vanaf 1943 voor een importeur van kantoormachines in Den Haag. Daardoor kon hij ongehinderd reizen. Hij was lid van de kleine en hechte gereformeerde gemeente te Maastricht die nauwe banden onderhield met gereformeerde gemeenten in de Mijnstreek en Midden- en Noord-Limburg. Van Mansum begon met de hulpverlening in 1941 toen hij op verzoek van zijn geloofsgenoot D. van Assen een joodse familie naar Apeldoorn bracht. Door zijn beroep had deurwaarder Van Assen veel contact met joodse zakenlieden uit Maastricht. [1.2]
    Op die manier werd Arie van Mansum specialist en contactpersoon als het ging om hulp aan joden.
    Door de hulpverlening ontstond in de loop van 1942 een netwerk van verbindingen rond Van Mansum. Hij kwam onder meer in contact met J.S.H. Lokerman en J. Lamberts die joden naar hem verwezen en hem op hun beurt introduceerden bij S.D.A.P.-ers en personen uit socialistische vakverenigingen in de Mijnstreek, Sittard, Roermond en Venlo. [1.2]
    Ook de sociaal-democraat Jo Lokerman had een gereformeerde achtergrond.

    Sinds augustus 1940 vermenigvuldigde de organist van de gereformeerde Kerk in Heerlen, Sjef Janssen, het verzetsblad “Vrij Nederland” met zijn stencilapparaat in een oplage van enkele honderden exemplaren. Naast leden van de groep-Smit schakelde Janssen eind 1940 zijn Maastrichtse kennis A.H. van Mansum in bij de verspreiding. [1.3][2]
    Vanaf begin 1943 nam Van Mansum regelmatig pakketten met V.N. mee naar Limburg als hij in Amsterdam joodse kinderen ophaalde. [1.3]

    Cammaert schrijft in een samenvatting over hem: Maastricht, handelsreiziger. Verzetspionier. Begon in een vroeg stadium met de hulpverlening aan joodse onderduikers. Fungeerde als hoofdagent voor de verspreiding van “Vrij Nederland” in Limburg. In 1943 werd hem verzocht de L.O. in Limburg te organiseren. Daarvan kwam weinig terecht, omdat hij te maken kreeg met de gevolgen van de infiltratie in de groep-Bongaerts. In het najaar van 1943 werd hij in Heerlen gearresteerd. [1.4]
    Via Maastricht en het Oranje-Hotel in Scheveningen belandde hij in Haaren, waar hij zes maanden in eenzame opsluiting doorbracht. [3]
    Tussen 15 maart 1944 en 21 juni 1944 zat hij gevangen in Kamp Amersfoort. [4]

    Vervolgens moest hij in Utrecht voor de krijgsraad verschijnen. In mei 1945 werd hij bevrijd door het Canadese leger en keerde hij terug naar Maastricht. Na zijn aankomst werkte Arie aan de hereniging van de gezinnen die hij voor zijn arrestatie had helpen onderduiken. Ook hielp hij de plaatselijke politie bij het opsporen en verhoren van oorlogsmisdadigers. In 1946 verscheen Arie als getuige tijdens een proces wegens oorlogsmisdaden.
    In 1952 trouwde Arie met Doris Van Diggele. Omdat ze een nieuw leven buiten Europa wilden beginnen, emigreerden ze in 1958 naar Ottawa, Canada. [3]
    Op 2 januari 1969 werd Arie van Mansum door Yad Vashem als Rechtvaardige onder de Volkeren erkend. [3]

    Voetnoten

    1. Cammaert, A. P. M.. Het verborgen front: Geschiedenis van de georganiseerde illegaliteit in de provincie Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog, Groningen 1994.
      1. Hoofdst. 5, Hulpverlening aan joden, p.374
      2. ibidem, Zuid-Limburg p.403 ff,
      3. Hoofdst. 11, Illegale pers, $II.1.1. Vrij Nederland: Limburg. p.1041 ff
      4. Hoofdst. 0, pp.18ff: Introductie van vaak genoemde personen
    2. Air Forces Escape & Evasion Society Chapter 4: The Organizations, p.91: 4.3.5. The Vrij group
    3. jewishottawa.com Arie van Mansum
    4. oorlogsbronnen.nl Arie Hendrikus van Mansum<
    5. https://collections.ushmm.org/search/catalog/pa21331