De Limburgse gesneuvelden

Jo “Thijs” Lokerman
(Josephus Stephanus Hendricus)

Het Grote Gebod – L.O.

Jo Lokerman was machinist bij de Nederlandse Spoorwegen [1] en de LO-districtsleider in Maastricht. Uitzonderlijk in het zuiden van toen was deze districtsleider niet alleen sociaaldemocraat maar ook nog een „Hollander“, dus iemand van „boven de rivieren“.
Op 11 mei 1940 werd een groep Belgische krijgsgevangenen over de Wilhelminasingel naar het station afgevoerd. Thijs Lokerman, een Maastrichtse machinist en gemeenteraadslid voor de SDAP, leidde door een gefingeerde vechtpartij met een vriend de aandacht van enkele bewakers af, waardoor een aantal krijgsgevangenen kon ontsnappen. Wellicht was dit de eerste daad van verzet in Maastricht. [2]
In zijn redevoering bij de onthulling van de plaquette bij het vredescarillon [3] zei Dr. Fred Cammaert o.a.: Maastrichtenaar en verzetspionier Jo Lokerman werkte als treinmachinist voor de Nederlandse Spoorwegen. Hij begon al vroeg in de oorlog met de hulp aan Franstalige krijgsgevangenen, naderhand ook geallieerde vliegeniers. Daarnaast raakte hij betrokken bij de hulp aan joden en verspreidde hij verzetsbladen.“… „Lokerman gebruikte zijn beroep om illegale bladen in treinen te verspreiden en knoopte verbindingen aan met Belgische collega’s, zodat de mogelijkheid ontstond Engelandgangers en joodse vluchtelingen per spoor naar Frankrijk en zo mogelijk naar Zwitserland en Spanje te laten uitwijken. [4]
Bovendien was hij een van de oprichters van de Maastrichtse onderduikorganisatie waaraan hij enige tijd leiding gaf. Als gevolg van het verraad door de bordeelhoudster Zeguers-Boere viel hij op 9 mei 1944 in handen van de SiPo. [4]
In februari 1945 kwam hij in kamp Neuengamme om het leven.
Josephus Stephanus Hendricus ( Jo “Thijs” ) Lokerman staat op de Erelijst 1940-1945 van de Staten-Generaal. [6]


De jonge Jo Lokerman.
Foto: familiearchief

Voetnoten

1. Archief Oorlogsgravenstichting (@ Nationaal archief),
   Dossier Jo Lokerman #3
2. Mestreech online
   Zie ook Dr. F. Cammaert, Het Verborgen Front – Geschiedenis van de georganiseerde illegaliteit in de provincie Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog, hoofdstuk 3. Hulpverlening aan uit Duitsland ontvluchte (Franstalige) krijgsgevangenen, p.13
3. tvvalkenburg.tv Onthulling van de plaquette bij het vredescarillon Valkenburg
   (Deleted!)
4. Dr. F. Cammaert, Het Verborgen Front – Geschiedenis van de georganiseerde illegaliteit in de provincie Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog. Doctorale scriptie 1994, Groningen
   6. De Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers p. 643, 649ff.
5. Biografie: Marie-Cécile van Hintum, Lokerman, het tragische oorlogsverhaal van de Limburgse verzetsleider die verraden werd, uitg. Balans, 272 pag., ISBN: 9789460039225.
6. Erelijst 1940-1945
7. Oorlogsgravenstichting.nl
8. https://www.maastrichtsegevelstenen.nl/0.OORLOG/oorlog2c-verzet.htm#L
9. Wikipedia NL: Jo Lokerman